Stappenplan Ketenfietsdepot: Handvatten voor gemeenten

Dit stappenplan helpt gemeenten bij de ontwikkeling van een ketenfietsdepot: een plek waar weesfietsen worden ingezameld, opgeknapt en herverdeeld aan maatschappelijke doelen. Het plan beschrijft concrete stappen en belangrijke aandachtspunten om een effectief en sociaal ketenfietsdepot te realiseren. Met dit overzicht kunnen gemeenten de samenwerkingen, organisatie en uitvoering van een ketenfietsdepot vormgeven en zo bijdragen aan duurzaamheid, sociale inclusie en meer gelijke kansen!

Onderaan deze pagina kan je zowel het stappenplan als een uitgebreide toelichting downloaden.

Stap 1

Een ketenfietsdepot ondersteunt gemeentelijke doelen zoals duurzaamheid, sociale inclusie en armoedebestrijding door hergebruik van fietsen, het stimuleren van duurzame mobiliteit en het bieden van werkgelegenheid aan kwetsbare groepen. Het opzetten vraagt om samenwerking tussen diverse lokale partners, zoals sociale werkplaatsen, kringloopwinkels en gemeentelijke diensten, waarbij duidelijke afspraken over financiering en beheer essentieel zijn.

Stap 2

Kies een goed bereikbare locatie met voldoende ruimte voor verzamelen, opknappen en opslag van fietsen, toegankelijk voor zowel inwoners als werknemers, en met een lange termijn huurmogelijkheid. Zorg daarnaast voor passende infrastructuur, zoals een fietswerkplaats, het liefst binnen het pand. Bepaal tot slot of het beheer door de gemeente zelf wordt uitgevoerd of wordt uitbesteed aan een externe partij.

Stap 3

Binnen de gemeente moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over het handhavingsbeleid voor weesfietsen, foutgeparkeerde fietsen en fietswrakken, inclusief communicatie naar inwoners en mogelijk zelfs samenwerking met organisaties zoals NS en woningcorporaties. Voldoende fietsparkeergelegenheid moet worden gefaciliteerd voordat handhaving wordt ingezet, en inwoners moeten de mogelijkheid hebben om ongebruikte fietsen in te leveren. Overweeg daarnaast het uitbesteden van handhaving aan externe partijen in samenwerking met BOA’s.

Stap 4

Fietsen worden opgeknapt via een sociale of ontwikkelwerkplaats binnen het depot of in samenwerking met bestaande werkplaatsen, waarbij de grootte afhangt van de vraag naar opgeknapte fietsen in de gemeente. Het is belangrijk om deskundige begeleiding te bieden, een mogelijkheid te creëren om medewerkers eventueel op te leiden, en eventueel samen te werken met lokale mbo-opleidingen. Daarnaast worden duidelijke kwaliteitscriteria en kostenafwegingen gehanteerd om te bepalen welke fietsen geschikt zijn voor opknappen of recycling.

Stap 5

Gebruik de netwerkkaart om lokale en nationale initiatieven te identificeren en betrek collega’s uit het sociaal domein bij de samenwerking. Verdeel de fietsen via deze partners op basis van duidelijke criteria zoals inkomen, urgentie en afstand tot voorzieningen. Zo wordt de toegang tot fietsen eerlijk en effectief georganiseerd.

Stap 6

De financiering van het ketenfietsdepot komt uit gemeentelijke middelen, mogelijk subsidies en (lokale) samenwerkingen, waarbij een deel van de weesfietsen wordt opgeknapt en een deel wordt gerecycled of verkocht. Het depot brengt naast kosten dus ook inkomsten en maatschappelijke baten. Uit onderzoek is gebleken dat elke euro dat geïnvesteerd wordt in fietsstimulering na vijf jaar negentien euro kan opleveren. Hierdoor is het een financieel en maatschappelijk waardevol initiatief.